Van Parys Annelies. Spectraliteit in het pianoconcerto
Hoe kan, in een nieuw te componeren concerto voor piano en orkest, de piano wezenlijk deel uitmaken van het spectraal materiaal zonder dat het als een fremdkörper voelt? De piano is altijd een lastig te hanteren instrument binnen een spectrale context. Immers, doordat de stemming vastligt, is er binnen de boventoon-structuren weinig flexibiliteit, zoals Georg Friedrich Haas erkent in het voorwoord van zijn pianoconcerto (2007): “Every point of concentration in my music is impossible on the piano: microtonality, Klangfarbe, pitch clashes and slow dynamic developments…” De weinige manieren om de piano toch als spectraal instrument in te zetten —zonder in te grijpen op de stemming, extended techniques te gebruiken, of microtonen in spectra af te ronden naar halve tonen— zijn, onder meer, het laten spelen van de “welgetemperde” noten van het gebruikte spectrum of het inzetten van galm.
In dit onderzoek dat Van Parys voert via haar concerto voor piano en orkest, onderzoekt ze hoe de piano kan ingezet worden als volwaardig onderdeel van een natuurlijk spectrum. Gezien de piano uiteraard zijn stemming blijft behouden, is de enige optie, om naargelang de noden van het spectrum, het orkest errond aan te passen. Doordat hierdoor de positie van de noten telkens een andere plaats binnen het spectrum inneemt, kan dit ook een variërende mate van dissonantie of consonantie genereren. Hieruit zou een harmonisch ritme of zelfs een groter harmonisch discours kunnen ontstaan.