Introductie
"Schrijf dus maar acht maten die we zonder begeleiding kunnen spelen. "
Deze zo vaak herhaalde uitspraak vat de onderwijsfilosofie samen van André Geldage, leraar contrapunt van Ravel en Enescu aan het Conservatorium van Parijs, aan wie Enescu zijn Octet (1900) opdroeg.
Het lijkt alsof de student de opdracht van zijn leraar vervult met de opening van dit werk, waarbij hij tevens de som van alle westerse muziek verklankt in een soort manifest dat de in aantocht zijnde twintigste eeuw inluidt, en tegelijkertijd de eeuwige wereld gedenkt van zijn jeugd in het dorp Liveni, in Roemeens Moldavië.
Ik hou al heel lang enorm veel van dit Octet en daarom is dit opnameproject voor mij een droom die is uitgekomen. Ik wil al mijn collega's enorm bedanken voor hun deelname aan dit avontuur in deze moeilijke tijden.
Net zoals twee schilderijen in een tentoonstelling op elkaar inwerken in de ruimte die ze scheidt, heb ik er lang van gedroomd om het laatste deel, “Valse”, van het Octet van Enescu samen te brengen met “La Valse”, die Ravel componeerde vlak na de ineenstorting van het Oostenrijks-Hongaarse rijk. Ik ben Tim Mulleman veel dank verschuldigd voor het aanvaarden van deze uitdaging en voor het toegankelijk maken van “La Valse” voor ons strijkers.
In december 1910, nadat hij in de zomer "La plus que lente" had geschreven, reisde Debussy naar Wenen en Boedapest. In zijn brieven die hij na zijn terugkeer schreef, is de grote artistieke indruk navoelbaar die de Hongaarse zigeunerviolist Béla Radicz op hem achterliet:
… als je Radicz hoort, verdwijnt gewoon alles om je heen... (19 december 1910)
... een van de wensen die ik zou kunnen hebben voor het jaar 1911, is teruggaan naar Boedapest ... gewoon om daar Radicz te horen, tot aan mijn dood. (31 december 1910)
… Hij is een man die veel meer van muziek houdt dan de meesten van ons, en hij geeft je, in het banale decor van een koffiekamer, de illusie dat je in de schaduw van de bossen zit. (8 januari 1911)
Deze woorden weerspiegelen die van Yehudi Menuhin, aan wie ik deze opname opdraag, en die ongeveer zeventien jaar nadien zijn leraar Georges Enescu in Roemenië bezocht:
... Toen Enescu aan het eind van de zomer van 1927 uit Parijs naar Roemenië vertrok, hebben we niet geaarzeld om hem aldaar te ontmoeten. Dit is hoe mijn levenslange reis richting het oosten en naar het verleden is begonnen, die minder een laterale reis zou blijken te zijn dan een verticale, minder een reis in de ruimte dan in de tijd ... hoe dichter we landstreken naderden die mijn moeder en Georges Enescu hadden gevormd, des te dieper ben ik mijzelf binnengegaan.
(Yehudi Menuhin, Een onvoltooide reis)
Het is dan ook in de schaduw van deze bossen dat we U uitnodigen om door onze opname deze paar walsen te ontdekken.
Philippe Graffin
